อะไรคือ การจัดหาวัตถุดิบแบบยั่งยืน (sustainable sourcing)?

Mar 20 / IkonClass Staff
ในโลกของการทำอาหาร การใช้วัตถุดิบที่ดีมีผลต่อรสชาติอาหารเป็นอย่างมาก เพราะฉะนั้นการจัดซื้อวัตถุดิบถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญสำหรับเชฟและโฮมคุ๊กหลาย ๆ ท่าน แต่ทว่า การเลือกวัตถุดิบที่ดีโดยไม่คำนึงถึงกระบวนการการผลิตและการจัดสรรนั้นอาจมีผมเสียมากกว่าผลประโยชน์ที่ได้รับ
ในบทความนี้ IkonClass ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืน (sustainable sourcing) รวมไปถึง ประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ สังคม และสำรวจวิธีที่ดีที่สุดในการจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืน
เชฟต้น-ธิติฏฐ์กับมุมมองต่ออาหารไทยที่แตกต่างไปจากเดิม | IkonClass
เรียนทำอาหารไทยกับ
เชฟมิชลิน

ประโยชน์ของจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืน

การจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืนจะมุ่งเน้นไปที่ 3 ปัจจัยดังนี้ :
  1. สังคม : คำนึงถึงสภาพความเป็นอยู่ของผู้ใช้แรงงานหรือคนงานเกษตร เช่น ความปลอดภัยในสภาพแวดล้อมการทำงาน การจัดจ้างที่ถูกต้องตามกฎหมาย รวมไปถึงการเคารพสิทธิมนุษยชน
  2. เศรษฐกิจ : สนับสนุนการจัดซื้อจัดจ้างที่มีความจริยธรรม เช่น การจัดซื้อจากแหล่งที่มีการแข่งขันอย่างเป็นธรรม ปราศจากคอร์รัปชั่น หรือการจัดซื้อจัดจ้างจากท้องถิ่น
  3. สิ่งแวดล้อม : การจัดซื้อจัดจ้างสีเขียว (Green procurement) ซึ่งครอบคลุมประเด็นของการจัดหาที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยื่น ปลอดมลภาวะ ไม่กระทบความหลากหลายทางชีวภาพ และไม่ส่งผลร้ายต่อการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ
โดยผลประโยชน์จากการจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยื่นจะส่งผลให้ 1) สถานภาพสิ่งแวดล้อมที่ดียิ่งขึ้น เพราะต่างจากการผลิตแบบอุตสาหกรรม การผลิตที่ยั่งยื่นสามารถลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจากการเกษตร ลดการใช้สารเคมีที่เป็นอันตราย ควันพิษที่เกิดจากการอุตสาหกรรมและขนส่ง และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสัตว์ 2) การจัดซื้อสีเขียวที่เน้นการซื้อขายกับธุรกิจท้องถิ่น สามารถช่วยพัฒนารายได้ให้กับคนในท้องถิ่น 3) เพิ่มความปลอดภัยในการทำงานของคนงานเกษตรที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงการว่าจ้างที่เหมาะสมตามที่กฎหมายกำหนด 4) มอบสินค้าที่เต็มไปด้วยสารอาหารและปลอดสารเคมีให้แก่ผู้บริโภคได้รับประทานอย่างมั่นใจ

แนวทางของการจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืน

การปฏิบัติตามหลักการของ Sustainable sourcing นั้นมีหลายช่องทาง ซึ่งทุกคนสามารถเริ่มทำตามได้ ดังนี้ :
  • สนับสนุนผลิตภัณฑ์ในท้องถิ่น : นอกจากจะช่วยลดคาร์บอนฟุตพริ้นท์ (Carbon footprint) จากการขนส่งทางไกลของสินค้าแล้ว การซื้อวัตถุดิบในท้องถิ่นยังสามารถช่วยพัฒนาเศรญฐกิจในเขตนั้น ๆ รวมไปถึงการเลิกใช้สารเคมีเพื่อคงคุณภาพของผลิตภัณฑ์ในการขนส่งทางไกล
  • Farm to table : สนับสนุนร้านอาหาร Farm to table ที่เน้นการนำพืชผักหรือเนื้อสัตว์ออร์แกนิคมาปรงุสดใหม่ให้ผู้บริโภควันต่อวัน ไม่ว่าคุณจะเป็นผู้ประกอบการหรือผู้บริโภค การมีส่วนร่วมในวงจร Farm to table สามารถสร้างประโยชน์ให้กับสิ่งแวดล้อมและเกษตรกรท้องถิ่นได้อย่างล้นเหลือ
  • เลือกซื้ออาหารออร์แกนิค : อาหารออร์แกนิคเป็นอาหารที่ปราศจากการใช้สารเคมีอันตรายต่าง ๆ อย่างสารกําจัดศัตรูและสารกระตุ้นการเติบโต ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพของมนุษย์
  • มองหาผลิตภัณฑ์ที่มีใบรับรอง : เลือกจัดหาผลิตภัณฑ์ที่ส่งเสริมการค้าอย่างเป็นธรรมต่อสิ่งแวดล้อมมนุษย์ และสวัสดิภาพสัตว์ เช่น ใบรับรอง Fair Trade, Rainforest Alliance Certified, Certified Humane, IFOAM, USDA Organic ฯลฯ

การจัดหาวัตถุดิบที่ยั่งยืนของเชฟระดับประเทศ

เชฟต้น ธิติฏฐ์ ทัศนาขจร เจ้าของร้านมิชลินในไทยมักเลือกใช้วัตถุดิบท้องถิ่นที่ยั่งยืนจากฟาร์มรายย่อยอย่าง แทนคุณ ฟาร์มไก่ออร์แกนิค ที่ผ่านการรับรองจากกรมปศุสัตว์ การันตีด้านการเลี้ยงไก่ด้วยอาหารออร์แกนิค พร้อมกับการเลี้ยงดูที่ปล่อยให้ไก่ได้เดินอย่างอิสระต่างจากการเลี้ยงในโรงงานอุตสาหกรรม 

เช่นเดียวกับวัตถุดิบอาหารทะเล เชฟต้นได้เลือกจัดซื้อจากชาวประมงพื้นบ้านของไทยที่ทำการประมงอย่างยั่งยืน ไม่กระทบระบบนิเวศของสัตว์ทะเล และปราศจากสารเคมีคงความสด ซึ่งจะต่างจากการประมงอุตสาหกรรมที่เน้นการประมงในปริมาณมากและใช้สารเคมีคงความสดที่เป็นอันตรายต่อผู้บริโภค

เชฟต้นได้อธิบายว่าการจัดซื้อจัดจ้างที่ยั่งยืนเป็นมากกว่าเทรนด์อาหารออร์แกนิค แต่เป็นการคัดสรรวัตถุดิบที่มีสารอาหารที่ดีและปลอดสารพิษ และที่สำคัญที่สุด คือการคำนึงถึงลูกค้าและผู้บริโภค

เชฟต้น
สอนการทำอาหารไทยสไตล์โมเดิร์น

เรียนรู้เทคนิคการทำอาหารไทย จากเชฟระดับมิชลิน
เชฟต้น-ธิติฏฐ์กับมุมมองต่ออาหารไทยที่แตกต่างไปจากเดิม | IkonClass

บทสรุป

นอกจากเคล็ดลับที่ให้ไว้ในบทความนี้แล้ว ยังมีวิธีอื่น ๆ ในการจัดหาอาหารอย่างยั่งยืนอีกด้วย ตัวอย่างเช่น การปลูกผลิตผลของคุณเองหรือการสนับสนุนตลาดเกษตรกร ล้วนเป็นวิธีการที่ดีในการจัดหาอาหารอย่างยั่งยืน สำหรับใครที่ต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับการจัดหาวัตถุดิบและการทำอาหารไทย สามารถเรียนได้แล้ววันนี้กับเชฟต้น ธิติฏฐ์ ทัศนาขจร ที่ IkonClass

บทความล่าสุด

บทเรียนของเรา